ANTWERPEN ALS VOORBEELD VOOR EINDHOVENSE JONGENSPROSTITUÉS

Met een ferme klap plakt hij een dildo met zuignap vast op de tafel in de woonkamer, op zijn gezicht een dikke glimlach. „Hier spelen we vaak om”, zegt hulpverlener Jasper. „Het is de inzet bij ieder kaartspelletje Uno. Wie verliest moet een condoom pakken en die op de juiste manier om doen. Ik verbaas me er geregeld over hoe vaak jongens dat nog verkeerd doen. Zelfs als ze al jaren in het vak zitten.”

Dat vak is betaalde seks. Jasper is namelijk hulpverlener bij het Boysproject in Antwerpen. Hij en zijn vijf collega’s helpen jongensprostitués en andere mannelijke sekswerkers in de Belgische stad. Het project bestaat vijftien jaar. En dat terwijl in Nederland nu pas het besef is dat er specifieke hulpverlening voor jongensprostitutie moet komen.

Dat heeft ook Jasper verbaasd: „Nederland is voor ons het ‘gidsland’. Jullie lopen normaal gesproken overal in voorop.” Hij wijst op Duitse steden als Dortmund, Keulen en Berlijn waar ook vergelijkbare projecten bestaan: „Maar alé, in Nederland heeft zelfs een stad als Amsterdam niks. Dat is toch vreemd?”

Dat het werkt, bewijzen ze in Antwerpen. Jaarlijks ontmoeten de hulpverleners 300 mannelijke sekswerkers. Of zoals ze het zelf vaak noemen: ‘mannen die seks hebben met mannen voor geld’. Jasper: „Veel van hen zien zich niet als sekswerker, ze zeggen: ‘Ik doe het af en toe, maar ik bén dat niet.’” In de beginjaren van het project waren er veel minderjarige jongens actief, maar nu is er vooral contact met twintigers.

Het pand van het Boysproject ligt net buiten het centrum van Antwerpen, net om de hoek van misschien wel de bekendste homo-ontmoetingsplek in België: het Stadspark. In het straatje met juweliers en chocolatiers valt het kantoor op de bovenverdieping nauwelijks op. Wie de lift uitstapt, ziet bij de entree eerst de mandjes met condooms: van glow-in-the-dark tot aardbeiensmaak.

Ernaast zit de praktijk van de huisarts die elke twee weken langskomt. Gezondheid is misschien wel het belangrijkste thema van het Boysproject. „Deze doelgroep is een sleutelpopulatie als het gaat om de verspreiding van onder andere HIV”, zegt Jasper. „Veel jongens zijn geïnfecteerd, hebben wisselende seksuele contacten en zijn slecht geïnformeerd. Dan denken ze bijvoorbeeld dat ze niet besmet raken als ze zich meteen na de seks wassen.”

Centraal in het kantoor ligt de woonkamer. Er staan kluisjes met telefoonopladers en een bureau met twee laptops voor wie op internet wil. In een wandkast liggen bordspellen („Uno is al jaren het populairst”), ernaast hangt een zelf gemaakt kalender met naakte mannen. Piemels niet zichtbaar. Verder is er een open keukentje en een grote eettafel. Jasper: „Een maaltijd is de makkelijkste manier om mensen aan tafel te krijgen. Heel ongedwongen.”

Elke woensdag komen er twintig tot dertig jongens op af. In plaats van op de gebruikelijke kantoortijden staat de deur er open tussen 14.00 en 21.00 uur. „Dat is zo’n beetje het deel van de dag dat de jongens wel wakker zijn, maar niet aan het werk zijn”, legt Jasper uit. „Dit zijn niet de types die een afspraak maken, op tijd komen en netjes in de wachtkamer gaan zitten.”

Van alle jongens met wie Jasper en zijn collega’s contact legden, zagen ze dertig procent voor het eerst omdat ze hier binnenwandelden. Bij vrijwel elke nieuweling ziet Jasper de worsteling: „De eerste keer steken ze alleen hun hoofd om de deur, de keer erop pakken ze snel een koffie, en dan duurt het vier, vijf keer voordat er een hulpvraag komt.”

Veel jongens komen nooit binnenlopen. Met de helft van hen kwam het Boysproject in contact door zelf op stap te gaan. Minimaal één uitgaansavond in de week. Een avond die altijd start achter de computer, in de chatboxen van gaywebsites. Daarna wacht de straat. Die route richting het centrum loopt via het Stadspark. Na hier en daar een praatje lopen ze door naar de gaykroegen en –discotheken van Antwerpen.

„Meestal drinken we een drankje aan de bar en kijken we rond”, vertelt Jasper. „Na een paar jaar herken je de situaties. Bijvoorbeeld een jonge jongen die elke keer oudere mannen opzoekt. Dan spreken we zo iemand aan, stellen ons voor. Grote kans dat ze dan zeggen: ‘ik doe dat niet, hoor’. Alé, geen probleem. Dan probeer je zo’n gesprek positief af te sluiten, zodat je een volgende keer weer met hem kan praten.”

Alles is erop gericht om de jongens te helpen. Ieder heeft zo zijn eigen problemen: geen geldige verblijfspapieren, geen onderdak, drugsgebruik, worstelen met hun geaardheid of psychiatrische problemen. Jasper: „Vaak zien ze geen andere uitweg dan geld verdienen met seks. Ons doel is om die keuzemogelijkheid te vergroten. Geen verblijfspapieren? Dan gaan we kijken of ze daarin iets kunnen betekenen. Als iemand geen onderdak heeft of een reguliere baan wil, dan helpen we zoeken.”

Makkelijk is het allerminst. De jongens hebben geen werkervaring, geen cv. Ze beginnen helemaal onderaan de maatschappelijke ladder. „En dan zie je vaak dat ze een terugval hebben. Dat ze denken ‘ik ga weer één keertje in op zo’n verzoek, gewoon even makkelijk geld verdienen’. Stoppen is voor hen heel moeilijk. Daarom hebben de jongens onze hulp nodig en is een project als dit onmisbaar.”